Onychoreksja to medyczne określenie na kruchość i łamliwość paznokci, które objawia się podłużnymi pęknięciami, rozdwajaniem oraz nierównościami na płytce paznokciowej. Schorzenie to dotyka zarówno paznokci dłoni, jak i stóp, wpływając negatywnie na ich wygląd oraz funkcjonalność. Dla wielu kobiet, które szczególnie dbają o estetykę swoich dłoni, onychoreksja stanowi poważny problem, który może obniżać pewność siebie i komfort życia.
Przyczyny onychoreksji
Kruchość paznokci może być wynikiem wielu czynników, zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Jednym z głównych powodów jest niedobór składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego wzrostu i regeneracji płytki paznokciowej. Brak witamin z grupy B, witaminy A, C, E oraz minerałów takich jak żelazo, cynk, krzem czy magnez może prowadzić do osłabienia struktury paznokcia.
Narażenie na działanie agresywnych środków chemicznych, takich jak detergenty, rozpuszczalniki czy środki czystości, również przyczynia się do rozwoju onychoreksji. Częste stosowanie lakierów do paznokci zawierających formaldehyd, toluen czy kamforę może powodować wysuszenie i kruchość płytki. Ponadto, zabiegi kosmetyczne, takie jak częste manicure hybrydowe czy akrylowe, które wymagają użycia acetonu i innych silnych substancji, mogą uszkadzać paznokcie.
Choroby dermatologiczne, takie jak łuszczyca, wyprysk czy liszaj płaski, wpływają na stan płytki paznokciowej, powodując jej osłabienie i podatność na uszkodzenia. Również schorzenia ogólnoustrojowe, takie jak zaburzenia tarczycy, cukrzyca czy anemia, mogą manifestować się poprzez zmiany w strukturze paznokci.
Czynnikiem często pomijanym jest stres i nadmierne obciążenie organizmu. Przewlekły stres wpływa na gospodarkę hormonalną, co może przekładać się na kondycję paznokci. Dodatkowo, nawyki takie jak obgryzanie paznokci czy ciągłe manipulowanie nimi mogą mechanicznie uszkadzać płytkę.
Objawy i diagnostyka
Onychoreksja objawia się przede wszystkim poprzez:
- Podłużne bruzdy i pęknięcia na powierzchni paznokcia, które mogą prowadzić do jego rozdwajania się.
- Łamliwość i kruchość płytki paznokciowej, która staje się cienka i podatna na uszkodzenia.
- Matowość i utrata naturalnego połysku paznokcia, co jest wynikiem zaburzeń w jego strukturze.
- Rozdwajanie się końcówek paznokci, co utrudnia ich zapuszczanie i estetyczne utrzymanie.
Aby postawić dokładną diagnozę, konieczne jest przeprowadzenie wywiadu medycznego oraz badania fizykalnego. Lekarz dermatolog oceni stan paznokci, zwracając uwagę na ewentualne objawy towarzyszące, takie jak zmiany skórne czy objawy ogólnoustrojowe. W niektórych przypadkach może być konieczne wykonanie badań laboratoryjnych, takich jak morfologia krwi, poziom żelaza, ferrytyny czy hormonów tarczycy, aby wykluczyć choroby ogólnoustrojowe.
Leczenie onychoreksji
Skuteczne leczenie onychoreksji wymaga podejścia wielokierunkowego, które obejmuje zarówno terapię przyczynową, jak i objawową.
Suplementacja i zmiana diety
Niedobory witamin i minerałów należy uzupełnić poprzez odpowiednią dietę oraz suplementację. Zaleca się spożywanie produktów bogatych w:
- Białko: chude mięso, ryby, jaja, nabiał, które dostarczają aminokwasów niezbędnych do budowy keratyny.
- Witaminy z grupy B: pełnoziarniste produkty zbożowe, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe.
- Witaminę A: marchew, dynia, szpinak, brokuły, które wspierają regenerację komórek.
- Witaminę C: owoce cytrusowe, papryka, truskawki, które biorą udział w syntezie kolagenu.
- Minerały: cynk (ostrygi, pestki dyni), żelazo (czerwone mięso, szpinak), krzem (płatki owsiane, ryż brązowy), magnez (orzechy, banany).
W przypadku znaczących niedoborów lekarz może zalecić suplementy diety zawierające biotynę, krzemionkę, cynk czy kompleksy witaminowe wspomagające zdrowie paznokci.
Pielęgnacja i ochrona paznokci
Ważne jest unikanie czynników, które mogą pogłębiać uszkodzenia paznokci. Zaleca się:
- Ograniczenie stosowania agresywnych kosmetyków: wybieranie lakierów do paznokci bez szkodliwych substancji chemicznych.
- Stosowanie rękawic ochronnych podczas prac domowych i kontaktu z detergentami.
- Regularne nawilżanie skórek i paznokci za pomocą olejków naturalnych, takich jak olejek arganowy, migdałowy czy rycynowy.
- Delikatne piłowanie paznokci zamiast obcinania ich metalowymi cążkami, co minimalizuje ryzyko pęknięć.
Terapie dermatologiczne
W przypadku, gdy onychoreksja jest wynikiem chorób dermatologicznych lub ogólnoustrojowych, konieczne jest leczenie podstawowego schorzenia. Dermatolog może przepisać:
- Maści i kremy lecznicze zawierające substancje wspomagające regenerację paznokci.
- Leki przeciwgrzybicze lub przeciwbakteryjne, jeśli występuje infekcja.
- Preparaty hormonalne w przypadku zaburzeń endokrynologicznych.
Zabiegi kosmetyczne i podologiczne
Specjalistyczne zabiegi mogą wspomóc proces regeneracji paznokci:
- Manicure biologiczny, który polega na delikatnej pielęgnacji paznokci bez użycia agresywnych środków chemicznych.
- Terapie parafinowe, które nawilżają i odżywiają płytkę paznokciową oraz skórę dłoni.
- Zabiegi IBX System, które polegają na wzmocnieniu paznokci od wewnątrz poprzez zastosowanie specjalistycznych preparatów penetrujących strukturę płytki.
Profilaktyka i domowe sposoby na wzmocnienie paznokci
Aby zapobiegać onychoreksji i wspierać regenerację paznokci, warto wdrożyć kilka prostych nawyków:
- Regularne masaże dłoni i paznokci z użyciem olejków, co poprawia krążenie i dostarcza składników odżywczych.
- Kąpiele solne z dodatkiem soli morskiej lub Epsom, które wzmacniają płytkę paznokciową.
- Unikanie obgryzania paznokci i skórek, co mechanicznie uszkadza płytkę.
- Stosowanie odżywek do paznokci zawierających keratynę, wapń czy witaminę E.
Tabela 1: Polecane preparaty do pielęgnacji paznokci z onychoreksją
| Preparat | Działanie |
|---|---|
| Regenerum do paznokci | Wzmacnia i regeneruje płytkę paznokciową |
| Odżywka Sally Hansen Hard as Nails | Utwardza paznokcie i zapobiega łamliwości |
| Olej rycynowy | Nawilża i wzmacnia paznokcie oraz skórki |
| Biotebal Max (suplement diety) | Dostarcza biotynę wspomagającą wzrost paznokci |
| Krem do rąk i paznokci z mocznikiem 5% | Nawilża i odżywia skórę oraz paznokcie |
Onychoreksja a styl życia
Styl życia ma ogromny wpływ na kondycję paznokci. Stres, brak snu, niezdrowa dieta oraz używki, takie jak alkohol czy papierosy, negatywnie wpływają na stan płytki paznokciowej. Regularna aktywność fizyczna, techniki relaksacyjne oraz odpowiednia ilość snu wspierają regenerację organizmu, co przekłada się na zdrowie paznokci.
Unikanie drastycznych diet odchudzających, które mogą prowadzić do niedoborów żywieniowych, jest kluczowe. Zamiast tego warto postawić na zbilansowane posiłki bogate w białko, zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone.
Kiedy udać się do specjalisty?
Jeśli mimo stosowania domowych metod oraz zmiany nawyków paznokcie nadal są kruche, łamliwe i nie wykazują poprawy, konieczna jest konsultacja z dermatologiem lub podologiem. Szczególnie jeśli towarzyszą temu inne objawy, takie jak:
- Zmiany skórne, np. wysypka, zaczerwienienie, swędzenie.
- Objawy ogólnoustrojowe, takie jak przewlekłe zmęczenie, osłabienie, wypadanie włosów.
- Ból czy dyskomfort w obrębie paznokci lub palców.
Wczesne wykrycie ewentualnych chorób ogólnoustrojowych czy dermatologicznych pozwala na szybkie wdrożenie leczenia i zapobieganie powikłaniom.
Onychoreksja a inne choroby paznokci
Warto zwrócić uwagę, że onychoreksja może być mylona z innymi schorzeniami paznokci, takimi jak onychoschizia (rozdwajanie paznokci) czy onycholiza (odwarstwienie płytki paznokciowej od łożyska). Dlatego tak ważna jest profesjonalna diagnostyka, która pozwoli na zastosowanie odpowiedniego leczenia.
